Gdy będziesz postępował naprzód w życiu wspólnym i w wierze, serce ci się rozszerzy
i pobiegniesz drogą przykazań Bożych z niewysłowioną słodyczą miłości
/ Św. Benedykt, „Reguła”, Prolog /

W połowie XI w. na nadwiślańskiej skale, opodal Krakowa, osiedlili się czarni mnisi, których od imienia autora Reguły, wedle której żyją, św. Benedykta z Nursji (480–ok. 550), określa się mianem benedyktynów. Rozpoczęli budowę kościoła i klasztoru, które w następnych stuleciach rozbudowywane i odbudowywane wciąż miały służyć idei, dla której to miejsce założono. W Tyńcu historia i współczesność współistnieją zgodnie, a kolejne generacje gospodarzy wciąż nie przestają zaznaczać własnego wkładu. Mamy zatem: romańskie fundamenty, gotyckie mury, barokowe wyposażenie, romantyczne ruiny, współczesne betony i… nowoczesne komputery.

Chronologia dziejów / XI –XXI w. /

Przypuszczalnie około 1044 r. książę Kazimierz Odnowiciel zakłada opactwo.

XI/XII w. _ Budowa bazyliki i zabudowań klasztornych. Około 1125 r. legat papieski, kardynał Idzi z Tuskulum, poświęca kościół i wystawia dokument potwierdzający posiadłości opactwa.

XIII/XIV w. _ Opactwo zostaje zniszczone podczas najazdów tatarskich oraz walk o tron krakowski pomiędzy księciem Władysławem Łokietkiem a zwolennikami czeskich Przemyślidów. Budowa zamku-rezydencji opatów.

XV w. _ Budowa drugiego kościoła poświęconego w 1463 r. oraz nowych gotyckich krużganków i zabudowań.

XVI w. _ Rozkwit opactwa. Przebudowa części zabudowań w stylu renesansowym.

XVII w. _ przebudowa kościoła w stylu barokowym.

XVIII w. _ Rozbudowa południowego skrzydła klasztoru, gdzie umieszczona zostaje biblioteka. Konfederacja barska (1768–1772). W opactwie zamienionym w twierdzę konfederaci stawiają silny opór wojskom rosyjskim. Opactwo wchodzi w obszar pierwszego zaboru austriackiego. Benedyktyni raz jeszcze odbudowują klasztor.

XIX w. _ Cesarz austriacki w 1816 r. kasuje opactwo. W latach 1821–1826 ma siedzibę w Tyńcu biskupstwo, przeniesione następnie do Tarnowa razem ze skarbcem kościoła i znaczną część biblioteki. W 1831 r. pożar trawi dachy opactwa. Klasztor staje się ruiną, a ocalały kościół przejmuje parafia. Ostatni mnich tyniecki umiera w 1833 r.

XX w. _ W latach 30. belgijskie opactwo św. Andrzeja w Brugii staje się ośrodkiem formacji polskich powołań benedyktyńskich. Grupa mnichów wraca do Tyńca 30 lipca 1939 r. Podjęte dzieło przetrwało okres wojny i lata komunizmu. Odbudowa zespołu klasztornego trwała od 1947 do 2008 r.

Dziś _ Mnisi tynieccy w dalszym ciągu podejmują dzieła, których wymaga dobro lokalnego Kościoła: opiekują się lokalną parafią, prowadzą dom gości, w którym odbywają się warsztaty i rekolekcje, zajmują się pracą akademicką, szerzą wiedzę o duchowości mniszej, tradycji Ojców Pustyni i Ojców Kościoła oraz o liturgii poprzez wydawnictwo i media internetowe; uczą historii poprzez działalność muzeum i zajęcia edukacyjne. Jako mieszkańcy najstarszego zamieszkałego polskiego klasztoru pracują zarówno na rzecz naszych parafian oraz mieszkańców Krakowa, jak i wszystkich chrześcijan w Polsce, zainspirowanych mądrością Reguły.